Τουριστικός αποκλεισμός στην Ελλάδα: όταν οι διακοπές γίνονται προνόμιο για λίγους
Σε μια εποχή που η Ελλάδα διαφημίζεται διεθνώς ως ένας από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς, η πικρή αλήθεια για τους ίδιους τους Έλληνες είναι εντελώς διαφορετική: σχεδόν ένας στους δύο δεν μπορεί να πάει διακοπές ούτε για μία εβδομάδα, σύμφωνα με έκθεση-σοκ της Eurostat. Με ποσοστό 46%, η Ελλάδα καταλαμβάνει τη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά τη Ρουμανία, επιβεβαιώνοντας τη βαθιά οικονομική ανασφάλεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού.
Η «φτώχεια διακοπών» ως μορφή κοινωνικού αποκλεισμού
Η έννοια του τουριστικού αποκλεισμού ή αλλιώς της «φτώχειας διακοπών» δεν είναι απλώς στατιστικό δεδομένο. Αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο, που αντανακλά τη διευρυνόμενη ανισότητα μεταξύ εκείνων που μπορούν να απολαμβάνουν βασικά αγαθά –όπως η ξεκούραση και η αναψυχή– και εκείνων που στερούνται ακόμα και αυτών.
Ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανθρώπων που αδυνατούν να πάνε διακοπές είναι μόλις 27%, η Ελλάδα παρουσιάζει αύξηση αντί να δείχνει σημάδια ανάκαμψης. Το 2025, σύμφωνα και με την τελευταία έρευνα του ΙΕΛΚΑ, το 52% των Ελλήνων δεν σκοπεύει να κάνει καμία μορφή διακοπών, γεγονός που αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.
Διακοπές για τους λίγους – τουρισμός για τους ξένους
Τα ελληνικά νησιά, που άλλοτε ήταν προσβάσιμα για την πλειοψηφία των πολιτών, έχουν μετατραπεί σε προορισμούς υψηλών εισοδημάτων, με τις τιμές διαμονής, φαγητού και μεταφοράς να αγγίζουν δυσθεώρητα επίπεδα. Πέντε διανυκτερεύσεις σε δημοφιλείς προορισμούς όπως οι Κυκλάδες είναι πλέον «όνειρο θερινής νυκτός» για τον μέσο εργαζόμενο.
Ακόμα κι αν κάποιος καταφέρει να φτάσει σε έναν τουριστικό προορισμό, βρίσκεται μπροστά σε ένα τοπίο κοινωνικού αποκλεισμού: πολυτελή resorts και beach bars με minimum κατανάλωσης 100 ευρώ, εστιατόρια που απευθύνονται αποκλειστικά σε ξένους τουρίστες, και αόρατους τοίχους που αποτρέπουν τον "ιθαγενή" από τη συμμετοχή στην τουριστική "γιορτή".
Από τουριστικός παράδεισος σε χώρα «υπηρετών»
Η ειρωνεία είναι οδυνηρή: η Ελλάδα, που πόνταρε σχεδόν μονοδιάστατα στον τουρισμό ως τη «βαριά βιομηχανία» της, βλέπει τώρα τους πολίτες της να ζουν σε ένα καθεστώς διαρκούς εξυπηρέτησης και υποταγής στον ξένο επισκέπτη. Το παραλιακό μέτωπο της Αθήνας έχει παραχωρηθεί σχεδόν αποκλειστικά σε beach clubs και ιδιωτικές εγκαταστάσεις, ενώ οι αθηναίοι συνωστίζονται σε υπερτιμημένα μικρά διαμερίσματα στο κέντρο.
Ο υποτιθέμενος «ρομαντισμός» του να συγκατοικείς σε γκαρσονιέρες και να μην έχεις χώρο για να ζήσεις, πλασάρεται ως lifestyle. Όμως, για τους περισσότερους, είναι αποτέλεσμα ανάγκης, όχι επιλογής.
Ένα καμπανάκι για το μέλλον
Ο τουριστικός αποκλεισμός δεν είναι απλώς οικονομικό φαινόμενο, είναι πολιτισμική και κοινωνική ήττα. Όταν ένας λαός δεν μπορεί να απολαύσει τη φύση και την ομορφιά της ίδιας του της χώρας, τότε κάτι έχει πάει πολύ λάθος.
Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως νέες στρατηγικές για τον τουρισμό, που δεν θα βασίζονται μόνο στην πολυτελή ανάπτυξη και την προσέλκυση εύπορων ξένων, αλλά και στην προσβασιμότητα, τη βιωσιμότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Γιατί ο τουρισμός δεν είναι πολυτέλεια. Είναι δικαίωμα. Και αυτό το δικαίωμα πρέπει να το ξανακερδίσουν όλοι οι Έλληνες.
Τελικά εσύ θα πας διακοπές φέτος ή θα τις δεις από το Instagram;
Φ.Κ